نقد و بررسی اجمالی MSI X399 GAMING PRO CARBON AC Motherboard
نقد و بررسی تخصصی
تقریبا همزمان با معرفی چیپ‌ست X399 از جانب شرکت «ای ام دی» (AMD) و ارائه‌ی پردازنده‌های Ryzen Threadripper شرکت «ام اس آی» (MSI) از مادربرد X399 GAMING PRO CARBON AC رونمایی کرد. این مادربرد در کنار تولیدات معدود شرکت‌هایی نظیر ایسوس، گیگابایت و ازراک از آن محصولاتی بودند که نگذاشتند در زمان عرضه‌ی پردازنده‌های جدید ای ام دی، نیاز بازار بدون پاسخ بماند و همگی با مشخصاتی تقریبا مشابه روانه‌ی بازار شدند. مشخصاتی که برای این مادربرد در نظر گرفته شده، آنقدر قوی و خاص هست که بتواند از پس پردازنده‌ی قدرقدرتی همچون Ryzen Threadripper بربیاید. تمام قسمت‌های مادربرد با استفاده از LEDهای نورانی تزئین شده و اسلات‌های متعددی که معمولا در مادربردهای سرور مورد استفاده قرار می‌گرفت، حالا در X399 GAMING PRO CARBON AC به کار رفته‌اند. نگاهی به مشخصات این مادربرد جذاب خواهیم داشت.
همراهی با موج تغییرات
در مادربرد X399 GAMING PRO CARBON AC از سوکت پردازنده‌ی TR4 استفاده شده‌است. این سوکت، همان سوکت بزرگی است که برای پردازنده‌های جدید Ryzen Threadripper در نظر گرفته شده و ابعاد بزرگی دارد. به دلیل معرفی و عرضه‌ی این مادربرد در اولین روزهای معرفی پلتفرم جدید، باید این محصول ام اس آی را از حامیان پلفترم ای ام دی و یکی از Early Adopterهای آن بدانیم. یکی از مواردی که در خانواده‌ی جدید پردازنده‌های ای ام دی بهبود پیدا کرده، پشتیبانی قوی‌تر از حافظه‌ی رم است. پردازنده‌های Ryzen Threadripper می‌توانند تا 128 گیگابایت رم DDR4 را در حالت 4 کاناله آدرس‌دهی کنند و این موضوع باید در مادربردهای مبتنی بر این پلتفرم به چشم بیاید. نتیجه اینکه ام اس آی مشابه دیگر تولیدکنندگان مادربرد متقاعد می‌شود هشت اسلات رم را در قالب 2 مجموعه‌ی 4 تایی در طرفین سوکت پردازنده بگنجاند تا از این موج به وجود آمده عقب نیفتد. حداکثر فرکانس 3600 مگاهرتز در حالت اورکلاک، خبر خوب دیگری است که در این مادربرد انتظارتان را می‌کشد. این اعداد و ارقام آنقدر بزرگ هستند که هر کاربری را شگفت‌زده کنند؛ اما خبر دیگری هم وجود دارد.
چیپ‌ست جدید X399 ای ام دی می‌تواند تا 64 مسیر PCIe را در اختیارتان پردازنده قرار دهد و به همین دلیل، فضا برای استفاده‌ی حداکثری از چیدمان‌های چند گرافیکی در کامپیوترها فراهم می‌شود. همین موضوع، توانسته سازنده‌ی تایوانی مادربرد X399 GAMING PRO CARBON AC را مجاب کند تا 4 اسلات PCIe x16 را برای نصب کارت گرافیک در قسمت پایینی مادربرد تعبیه کند. در نظر گرفتن فاصله‌ی مناسب میان اسلات‌های کارت گرافیک باعث شده تا فضای حداقلی دو اسلاته برای نصب هر کارت گرافیک فراهم باشد و همچنین کاری کرده تا فکر چپاندن سه اسلات M.2 در میان کارت‌های گرافیک به سر مهندسان ام اس آی خطور کند. اسلات M.2 وسط می‌تواند میزبان ماژول‌هایی با استاندارد 22110 و کوچک‌تر باشد؛ در حالی که دو اسلات بیرونی M.2 از حداکثر استاندارد 2280 پشتیبانی می‌کنند. این موضوع در نگاه اول کمی عجیب به نظر می‌رسد؛ اما زمانی که متوجه شوید دلیل استفاده از اسلات 2280 در طرفین، ایجاد فضا برای گنجاندن دو اسلات PCIe x1 بوده، سازنده و طراحان‌اش را تحسین خواهید کرد.
پنل پشتی، کامل‌تر از همیشه
شاید زمانی که پنل پشتی مادربرد X399 GAMING PRO CARBON AC ببینید، ناخودآگاه با خودتان خواهید گفت: کامل‌تر از این هم می‌شود؟ در این مورد به شما حق می‌دهیم. ام اس آی کاری کرده تا جای هیچ انتقاد و ایرادی نباشد و هرآنچه که موجود و قابل استفاده بوده را در پنل پشتی در اختیار مصرف‌کننده قرار داده‌است. هشت عدد پورت USB 3.1 نسل اول، یک پورت USB 3.1 از نسل دوم و دو پورت USB 2.0 که همگی از نوع A هستند، شروع داستان پورت‌ها در پنل پشتی است. یک پورت USB Type-C هم در این قسمت قرار گرفته که می‌توان از عنوان تزئینی برای آن استفاده کرد. چرا که در این قسمت، معمولا از پورت‌های نوع A استفاده می‌شود و کمتر کسی به وجود پورت USB-C در پنل پشتی اهمیت می‌دهد. به هرحال، این پورت هم در پشت مادربرد وجود دارد. 5 عدد جک 3.5 میلی‌متری باکیفیت در بخش صوتی مادربرد به چشم می‌خورد که روکشی از طلا برای اتصال بهتر در آنها در نظر گرفته شده و یک پورت خروجی S/PDIF این مجموعه را تکمیل کرده‌است. در اختیار داشتن یک خروجی صوتی باکیفیت S/PDIF به صورت درونی در مادربرد، موهبتی است که محرومین از این نعمت، باید با یک کارت صدای مجزا برای خود دست و پا کنند. ام اس آی سعی کرده با استفاده از یک کارت توسعه، نداشتن کارت شبکه‌ی بی‌سیم داخلی را جبران کند و این قابلیت را به مادربرد جدید خود بیفزاید. عدم وجود پورت‌های گرافیکی هم به دلیل پشتیبانی نشدن از آن توسط پردازنده و چیپ‌ست بوده و در این زمینه، نباید ام اس آی را ملامت کرد.
سرد، خنک، منجمد
آن سه اسلات M.2 که جلوتر در مورد کیفیت و شکل خاصی پیاده‌سازی‌شان صبحت کردیم و اوج مهندسی ام اس آی در به‌کارگیری آنها را ستودیم، یادتان هست؟ حالا این موضوع را هم اضافه می‌کنیم که برای تک‌تک این اسلات‌ها، هیت‌سینک (Heatsink) خنک‌کننده در نظر گرفته شده‌است. ام اس آی برای هر کدام از این هیت‌سینک‌ها اسم هم انتخاب کرده و آنها را M.2 Shield می‌نامد. ام اس آی معتقد است که استفاده از هیت‌سینک برای ماژول M.2 می‌تواند تاثیر زیادی روی کیفیت و سرعت عملکرد این ماژول‌ها بگذارد و به همین دلیل، مانور زیادی روی آنها می‌دهد. زیر هیت‌سینک‌های M.2 Shield از یک لایه پد انتقال حرارت استفاده شده تا گرمای تولید شده توسط ماژول M.2 به سرعت به هیت‌سینک منتقل شود. روی مادربرد، شش کانکتور 4 پین برای اتصال فن وجود دارد که همگی آنها، قابلیت کنترل دما و سرعت گردش فن را دارند. استفاده از خنک‌کننده‌ی اختصاصی روی چیپ‌ست و در نظر گرفتن یک برج بلند خنک‌کننده روی قسمت تغذیه، تاثیر زیادی روی عملکرد پایدار مادربرد خواهد داشت. روی پنل پشتی و مدار صورتی هم شاهد استفاده از چیزی به عنوان خنک‌کننده هستیم که در ظاهر، بیشتر جنبه‌ی تزئینی دارند.
پیاده کردن تعریف شما از زیبایی
مادربرد X399 GAMING PRO CARBON AC ظاهر زیبایی دارد و این موضوع را به سختی می‌توان انکار کرد. سازنده از LEDهایی در مادربرد استفاده کرده که طبق معمول به چندین و چند رنگ روشن می‌شوند و هوش از سرتان می‌برند. کمی بعد در مورد این LEDها با هم صحبت خواهیم کرد؛ اما موضوع بحث در حال حاضر، قطعاتی هستند که همراه با مادربرد ارائه می‌شوند. همراه با مادربرد GAMING PRO CARBON جدید، تعدادی قطعه‌ی طلایی و نقره‌ای ارائه می‌شود که کاربر می‌تواند به دلخواه و سلیقه‌ی خودش، آنها را در بخش‌های مختلف مادربرد نصب کند. شکل خاص این قطعه‌ها و رنگ زیبایی که برای آنها در نظر گرفته شده، می‌تواند چهره‌ی خشن‌تری به مادربرد ام اس آی بدهد و کمک کند تا مادربرد کمی از ظاهر اصلی‌اش فاصله بگیرد. خود ام اس آی پیشنهاد می‌دهد تا کاربر قطعاتی از قبیل کاور، محافظ فن و مواردی از این قبیل را با استفاده از تکنیک پرینت سه‌بعدی طراحی کند و روی برد بچسباند؛ اما این روش در ایران کمتر قابل اجرا است و ما هم به سرعت از آن می‌گذریم.
اما به نورپردازی مادربرد می‌رسیم. در بخش‌های مختلف مادربرد X399 GAMING PRO CARBON AC از سیستم نورپردازی خاصی به نام Mystic Light استفاده شده‌است. در این سیستم شاهد LED هایی با 16.8 میلیون رنگ مختلف هستیم که می‌توانند با 17 ترکیب رنگی مختلف روشن شوند. سیستم دیگری به نام Mystic Light Sync در مادربرد وجود دارد که امکان هماهنگی نور مادربرد با قطعاتی از قبیل رم و کارت گرافیک سایر برندها را فراهم می‌کند. یعنی چنانچه رم یا کارت گرافیکی مجهز به سیستم نورپردازی RGB داشته باشید، می‌توانید از هماهنگی نوری قطعات با مادربرد X399 GAMING PRO CARBON AC لذت ببرید. محصولات چند برند مهم از قبیل ریزر (Razer)، لاجیتک (Logitech) و استیل سریز (SteelSeries) با این قابلیت همخوانی دارند. هدرهای خاصی هم روی مادربرد کار گذاشته شده که امکان اتصال به نوارهای نورانی معمولی یا RGB را دارند و می‌توان از اتصال این نورهای نورانی اضافه به سیستم استفاده کرد.
ویژگی‌های سخت‌افزاری
از ماردبردی که برای پردازنده‌های Ryzen Threadripper ساخته شده، انتظار می‌رود که عملکرد خوبی در اورکلاکینگ داشته باشد. این موضوع، وابستگی مستقیمی به برد تغذیه مادربرد دارد و X399 GAMING PRO CARBON AC در این زمینه قوی ظاهر شده‌است. طراحی 13 فاز ماژول تغذیه کاملا دیجیتال، بخشی از تلاش‌های ام اس آی در این زمینه است و در نظر گرفتن چیپ OC Engine 2 برای ایجاد کلاک‌های ساعت بیرونی، امکان فلش کردن سریع بایوس به ورژن جدید یا قدیمی با فشردن یک دکمه و طراحی PCB با لایه‌های مجزا برای برق و سیگنال از دیگر مواردی هستند که نشان می‌دهند سازنده کاملا به موضوع اورکلاک در مادربردش بها داده‌است. روی برد X399 GAMING PRO CARBON AC دکمه‌های اختصاصی پاور و ریست در نظر گرفته شده‌است و یک سون سگمنت Debugging شما را از خطای به وجود آمده بر اثر اورکلاکینگ مطلع می‌کند. کدهایی که روی این سون سگمنت روشن می‌شوند، کاربر را دقیقا از مشکل مادربرد مطلع می‌کنند و به این شکل، سرعت خطایابی را به شکل چشمگیری افزایش می‌دهند.
تمام اسلات‌های نصب کارت گرافیک دارای روکش محافظ فلزی هستند و همین موضوع از نفوذ تداخلات الکترومغناطیسی در عملکرد قطعات جلوگیری می‌کند. اتصالات این اسلات‌ها با استفاده از قلع مضاعف به مادربرد وصل می‌شود تا از شکستگی یا خم شدن آنها جلوگیری شود. اتفاق مشابهی در اسلات‌های نصب رم هم رخ داده و از آن به عنوان Steel Armor یاد می‌شود. فناوری Steel Armor علاوه بر اینکه اتصال محکم قطعه و مادربرد را تضمین می‌کند، با حذف EMI منجر به انتقال سیگنال باکیفیت داده بین مادربرد و حافظه DDR4 می‌شود.
جمع‌بندی
مادربرد X399 GAMING PRO CARBON AC یکی از محصولات خوش‌قیمت و باکیفیت مبتنی بر چیپ‌ست X399 است. استفاده از قطعات باکیفیت باعث شده‌اند این مادربرد طول عمر زیادی داشته باشد و برخورداری از وای فای AC در کنار سه عدد اسلات M.2 و نورپردازی پیچیده از این مادربرد، محصولی ایدئال ساخته‌اند. اضافه کردن قطعات کوچک، اما خاص برای تغییر ظاهر مادربرد از آن دست اقداماتی است که در عین کوچک به نظر رسیدن، تاثیر زیادی در تصمیم مشتری برای خرید می‌گذارند و ام اس آی توانسته با این حرکت ظریف، حسابی دل مشتری را به دست آورد. ختم کلام این است که ام اس آی چیزی برای X399 GAMING PRO CARBON AC کم نگذاشته و این مادربرد می‌تواند صاحبش را از تمام جهات راضی نگه دارد.
