نقد و بررسی اجمالی Saipa Pickup 151 1397 MT
«پراید» از آن دسته خودرو‌هایی است که یار دیرین و رفیق صنعت خودروسازی کشورمان شده است. خودروسازی سایپا پس از چند سال از تولید و مونتاژ نمونه‌های سدان و هاچ‌بک این خودرو، تصمیم به ایجاد تغییر‌و‌تحول در محصولات خود گرفت. از‌این‌رو علاوه‌بر رعایت استانداردهای چندگانه‌ی لازمه، پروژه‌ی ارتقای استاندارد و ایمنی خانواده‌ی ایکس100 را با‌توجه به فروش و تقاضای بالای آن، به‌عنوان یکی از پرفروش‌ترین محصولات داخلی آغاز کرد. از دیگر اقدامات انجام‌شده در این خصوص می‌توان به «توسعه تامین‌کنندگان ایربگ» و «کمربند‌های ایمنی صندلی‌های عقب» اشاره کرد.خانواده‌ی ایکس100 شامل مدل‌های سایپا111، سایپا 132، سایپا 141 و سایپا 131 است که به‌تازگی وانت 151 نیز به آن اضافه شده است.پروژه‌ی ارتقای ایمنی محصولات این خانواده از ابتدای سال 1387آغاز شد. این پروژه برای ارتقای استاندارد خودرو در تصادفات است. تمامی محصولات این خانواده تقریبا از سطح تجهیزات رفاهی و ایمنی یکسانی بهره می‌‌برند و تفاوت‌های بسیار جزئی دارند. به‌هر‌حال نمی‌توان انکار کرد که خانواده‌ی ایکس100 در‌حال‌حاضر پرفروش‌ترین محصول بازار داخل محسوب می‌شوند. سایپا 151 محصول تازه‌تر این خانواده است. پیشرانه‌ی وانت 151، 1323 سی‌سی است که در دور 5250، توانایی تولید 71 اسب‌بخار قدرت را دارد. میزان حداکثر گشتاور این موتور در دور 2750 به رقم 108 اسب‌بخار می‌رسد که با‌توجه به جثه‌ی 900کیلوگرمی آن کافی به‌نظر می‌آید. در زمینه‌ی تجهیزات ایمنی نیز اضافه‌شدن سیستم ترمز ضد‌قفل ABS و دو کیسه هوای راننده و سرنشین، ایمنی این محصول را بیش از پیش کرده است؛ اگرچه هنوز هم این تجهیزات ابتدایی به‌شمار می‌آیند. تجهیزات رفاهی این مدل شامل شیشه بالابرهای برقی، سیستم تهویه مطبوع با قابیلت تنظیم دستی، فرمان هیدرولیک، چراغ مه‌شکن و صندلی‌های تنظیم‌شونده دستی است.
- طراحی ظاهری مناسب
- کیفیت ساخت قابل‌قبول
- بهبود عملکرد فنی نسبت به مدل سدان
- وزن بار محدود
نقد و بررسی تخصصی
شرکت خودروسازی سایپا در سال 1391 از اولین مدل وانت تولیدی خود رونمایی کرد. این خودرو براساس پلتفرم معروف X100 که شیرازه‌ی اصلی مدل‌های پراید بوده، طراحی شده است. مدل جدید با توجه به سیستم نامگذاری تازه‌ی این شرکت، سایپا 151 نامیده شده است اما در بازار با نام‌های دیگری مثل وانت پراید هم شناخته می‌شود. سایپا 151 که بنا بود تا در سال 1392 وارد بازار شود، با یک سال تأخیر در سال 1393 عرضه شد و تولید آن تا به امروز ادامه دارد.
طراحی خودرو
اگر نگاهی کوتاه به ظاهر سایپا 151 به خصوص از نمای جلو بیاندازیم، به نظر می‌رسد که این خودرو در واقع مدل وانت همان سایپا 131 است که با نام پراید معمولی هم شناخته می‌شود. با این حال، حذف ستون‌های انتهایی باعث شده تا تغییراتی را در بخش جانبی و نمای عقب خودرو شاهد باشیم که به هیچ عنوان مشابه سایر مدل‌های سایپا نیستند. تغییر پروفایل خودرو از سدان به وانت در نمای جانبی به خوبی قابل مشاهده است و باید اعتراف کنیم که سایپا این کار را به خوبی انجام داده است. نمای عقب خودرو بسیار متفاوت از سایر تولیدات سایپا است و چراغ‌های کشیده و عمودی آن در دو طرف درب اتاق بار ما را به یاد وانت تندر می‌اندازد. ناگفته نماند که درب اتاق بار سایپا 151 به کمک یک دستگیره به راحتی باز و بسته می‌شود و از مکانیسم معمول سایر وانت‌ها پیروی نمی‌کند.
با ورود به کابین خودرو با فضای آشنایی روبه‌رو می‌شویم. طراحی داشبورد این مدل کاملاً مشابه طرح داشبورد جدید خودروهای پراید است و تقریباً تنها تفاوتی که در این بخش می‌توان مشاهده کرد، تغییر پوشش سقف کابین از نظر اندازه و طراحی است. چرخ زاپاس خودرو در این مدل در پشت صندلی سرنشین جلو تعبیه شده است. با وجود شباهت ظاهری داشبورد با مدل‌های جدید پراید، صندلی‌های این مدل کمی متفاوت بوده و از راحتی کمتری در سفرهای طولانی برخوردارند.
عملکرد و پیشرانه‌ی خودرو
تجربه ثابت کرده است که خودروهای کلاس وانت و پیکاپ با طراحی دیفرانسیل عقب عملکرد به مراتب بهتری را به نمایش خواهند گذاشت و امروزه شاید کمتر خودرویی را می‌توان در این کلاس یافت که از محور محرک جلو بهره ببرد. با توجه به اینکه مدل اصلی پراید خودرویی دیفرانسیل جلو است، به نظر می‌رسد که تغییر ساختار آن به دیفرانسیل عقب برای سایپا 151 از حیث طراحی و ساخت با دشواری‌هایی روبه‌رو بوده است که شرکت سایپا چندان تمایلی به از میان برداشتن این مشکلات نشان نداده است و ترجیح داده تا از همان دیفرانسیل جلو در این مدل استفاده کند اما با این تفاوت که گشتاور سر چرخ‌های جلو در مدل 151 بیشتر از مدل‌های سدان پراید است و همین امر می‌تواند تا حدی ضعف ساختاری خودرو را پوشش دهد.
در دل سایپا 151 همان پیشرانه‌ی آشنای M13 به چشم می‌خورد که بر روی سایر مدل‌های جدید پراید هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پیشرانه توسط شرکت داخلی مگاموتور تولید شده است و در مقایسه با مدل‌های گذشته‌ی پراید از استاندارد آلایندگی یورو 4 بهره می‌برد. پیشرانه‌ی M13 با حجم 1323 سی‌سی و آرایش چهار سیلندر خطی در سایپا 151 می‌تواند حداکثر توان 71 اسب بخار در 5250 دور بر دقیقه و حداکثر گشتاور 108 نیوتن‌متر در 2750 دور بر دقیقه را ایجاد کند. در مجموع ممکن است عدم تغییر قوای محرکه‌ی خودرو نسبت به مدل‌های سدان ما را به این فکر بیاندازد که تجربه‌ی سواری سایپا 151 هم مشابه تمامی مدل‌های دیگر پراید است اما تغییرات پروفایل خودرو از سدان به وانت شخصیت رانندگی جدیدی به سایپا 151 بخشیده که حتی می‌تواند برای صاحبان مدل‌های سدان پراید هم تازگی داشته باشد.
ایمنی و کیفیت ساخت
صحبت در رابطه با ایمنی خودرو در هر کلاسی فاکتورهای مشخص و شناخته‌شده‌ی مربوط به خود را دارد که بررسی آن‌ها به ارزیابی کلی ایمنی خودرو کمک می‌کند. در این میان، خودروهای وانت به سبب نوع کاربری خود و حذف قسمت‌هایی مثل ستون انتهایی، از این حیث حساس‌تر هستند و مشخصاً باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرند. پراید در چند سال گذشته همواره به عنوان خودرویی ناایمن در میان مشتریان شناخته شده و تبدیل‌شدن آن به یک وانت هم ممکن است کمی ما را نسبت به این موضوع بیشتر نگران کند. با این حال، سازندگان سایپا 151 ادعا کردند که با بکارگیری لایه‌هایی محافظ در قسمت‌های جانبی و موتور و تقویت ستون‌های خودرو آن را برای سازگاری با شرایط جدید کاملاً آماده کرده‌اند. متاسفانه هیچ معیار دقیقی برای سنجش سطح ایمنی تولیدات داخلی وجود ندارد اما شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران چندین سال است که به بررسی کیفی خودروهای داخلی می‌پردازد و گزارشات مناسبی را منتشر می‌کند.
شاید نیاز به گفتن نباشد که رابطه‌ی تنگاتنگی میان کیفیت ساخت خودرو و ایمنی نهایی آن وجود دارد و از این نظر، گزارشات این موسسه می‌توانند بسیار سودمند باشند. در گزارش شهریورماه 1396 این شرکت، وانت سایپا 151 در کلاس قیمتی پایین‌تر از 500 میلیون ریال با کسب دو ستاره‌ی کیفی از میان 7 خودروی حاضر در این ارزیابی جایگاه دوم را بدست آورده است که در نوع خود قابل‌تحسین است. صدر جدول در این ارزیابی مشابه چندین گزارش گذشته به وانت تندر اختصاص پیدا کرده و مدل‌های دیگری چون وانت مزدا، وانت نیسان و وانت آریسان همگی در سطح کیفی پایین‌تری نسبت به سایپا 151 قرار دارند.
جمع‌بندی
شاید تا قبل از عرضه‌ی سایپا 151 حتی تصور اینکه پراید بتواند روزی در کلاس وانت هم ایفای نقش کند برای بسیاری خنده‌دار بود اما حالا آن خیال مضحک جامه‌ی عمل به خود پوشیده است! حقیقتاً تصور ما از این مدل تا قبل از عرضه‌ی خودرو با بعد از آن کاملاً متفاوت بود. طراحی سایپا 151 در بخش ظاهری بسیار قابل‌قبول است و به خصوص تغییر پروفایل خودرو از سدان به وانت به خوبی صورت گرفته است. با این حال از نظر کاربری به نظر می‌رسد که نباید انتظار انجام کارهای سنگین را از این مدل داشته باشیم و حتی در رابطه با حداکثر وزن بار 810 کیلوگرمی آن هم حرف و حدیث‌های زیادی وجود دارد. کیفیت ساخت سایپا 151 در حد قابل‌قبولی بوده و بسیاری از مدل‌های دیگر بازار داخلی از جمله وانت آریسان را پشت سر می‌گذارد. در مجموع با نگاهی به قیمت سایپا 151 که با فاصله‌ای اندک کمتر از سایپا 131 است، به نظر می‌رسد که این مدل به عنوان یک وانت سبک ارزش خرید بالایی دارد.
