تلسکوپ ها در طراحی های اپتیکی مختلفی ساخته می شوند. به طور کلی می توان آن ها را به سه نوع شکستی (دارای عدسی به عنوان اپتیک شیئی)، بازتابی (دارای آینه به عنوان اپتیک شیئی) و ترکیبی تقسیم کرد. با این حال هر کدام از این ها به زیر شاخه هایی چون شکستی آکروماتیک، شکستی آپوکروماتیک، ماکستوف-نیوتونی، اشمیت-کاسگرین، ماکستوف-کاسگرین و ریچی-کرتین تقسیم می شوند.
قطر دهانه در ابزارهای اپتیکی به قطر آینه یا عدسی شیئی به کار رفته در آن ها گفته می شود. هرچه قطر دهانه بزرگتر باشد، نورگیری ابزار اپتیکی بیشتر است و می تواند رزولوشن بالاتری را ارائه کند.
فاصله ی کانونی به فاصله ی نقطه ی کانونی شدن نور از محور اصلی اپتیک کانونی کننده گفته می شود. در لنزهای دوربین های عکاسی مقداری این تعریف و عملکرد پیچیده تر است. با این حال هرچه فاصله ی کانونی اپتیک کمتر باشد، میدان دید وسیع تری را در بر می گیرد.
مقر تلسکوپ ها به دو دسته ی عمده ی استوایی و سمتی ارتفاعی تقسیم می شوند. راستای گردش مقرهای استوایی به موازات استوای سماوی و راستای گردش مقرهای سمتی-ارتفاعی به موازات افق ناظر است. مقرهای سمتی ارتفاعی به سه نوع معمولی، دابسونی و چنگالی تقسیم می شوند.
وزنه ی تعادل یا Counterweight در تلسکوپ ها به قطعه های سنگینی گفته می شود که معمولا در مقرهای استوایی بر خلاف جهت وزن تیوب تلسکوپ در سوی دیگر مرکز ثقل مقر قرار می گیرد تا با اعمال وزنی مشابه، تعادل اهرم حفظ شود. وزن های تعادل برای کار کردن با مقرهای استوایی، به خصوص با موتور واجب هستند.
براکت قلمدوش در تلسکوپ ها به قطعه ای گفته می شود که بر روی تیوب تلسکوپ نصب می گردد. بوسیله ی آن می توانید دوربین را از طریق پیچ سه پایه به تلسکوپ متصل کنید به صورتی که فقط از موتور ردیاب تلسکوپ بهره برید و از لنز خود دوربین برای عکاسی استفاده نمایید.
جستجوی خودکار یا Go To در تلسکوپ ها به سیستمی گفته می شود که بوسیله ی آن تلسکوپ می تواند به صورت اتوماتیک اجرام آسمانی را پیدا کند.
